ایران از جمله مطرح‌ترین کشورهای تولیدکننده پسته است که مرغوب‌ترین انواع این آجیل را تولید می کند. شاید برای شما جالب باشد که بدانید ایران در زمره نخستین کشورهای تولیدکننده پسته هم به شمار می‌رود. بدیهی است که کیفیت پسته ایرانی زمینه‌ساز شهرت جهانی آن شد. هم اکنون در تمام دنیا پسته ایرانی به‌عنوان بهترین و باکیفیت‌ترین پسته شناخته می‌شود. اما همان‌طور که می‌دانید در کشور ما در شهرهای گوناگونی پسته کشت می‌شود. این تنوع اقلیمی و آب‌وهوایی سبب‌ساز ایجاد گونه‌های مختلفی از پسته باکیفیت‌های متفاوت شده است. اگر شما هم کنجکاو هستید که بدانید بهترین پسته ایران مربوط به کدام شهر است، این مقاله را تا انتها دنبال کنید.
پیشنهاد : خرید پسته
پسته کدام شهرهای ایران معروف است؟
پسته (Pistacia vera) از جمله آجیل‌های بسیار خوشمزه و با خواص فراوان است که کاربرد زیادی نیز دارد. قیمت بالای این آجیل در ایران و عدم توانایی بسیاری از مردم در خرید آن باعث شده که بخش عمده آن به کشورهای دیگر صادر شود و تنها بخش بسیار کوچکی از آن مصرف داخلی دارد. البته نوع ایرانی این آجیل طرف‌داران بسیار زیادی در کشورهای دیگر دارد چرا که از کیفیت بالایی برخوردار است. در ادامه به معرفی برخی از معروف‌ترین شهرهای تولیدکننده پسته در ایران می‌پردازیم:
معروف‌ترین شهرهای تولیدکننده پسته در ایران
پسته از جمله قدیمی‌ترین انواع مغز در جهان به شمار می‌رود و ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان این آجیل بسیار خوشمزه است. البته آمریکا نیز جزو تولیدکنندگان این آجیل مفید محسوب می‌شود. حدود ۹۰ گونه از این درخت در ایران کشت می‌شود که بعضی به صورت گسترده و جهت صادرات و انواع دیگر به صورت جزئی کشت می‌شوند. جالب است بدانید که سال‌ها پیش محققان امریکایی انواع بذر پسته از نقاط مختلف ایران را به کالیفرنیا بردند و با تحقیق روی آنها گونه سازگار با شرایط آب‌وهوایی خود را پیدا کردند. نام این گونه را پسته کرمان گذاشتند.
استان کرمان یکی از استان‌های پیشرو در زمینه کاشت پسته در ایران به شمار می‌رود. برخی از معروف‌ترین شهرهای ایران در زمینه‌ی تولید پسته که تقریباً ۸۰ درصد این آجیل در این شهرها تولید می‌شود عبارت‌اند از:
- شهرستان بردسکن (خراسان رضوی)
- شهرستان مه ولات (خراسان رضوی)
- شهرستان خلیل‌آباد (خراسان رضوی)
- شهرستان دامغان (سمنان)
- شهرستان رفسنجان (کرمان)
- شهرستان زرند (کرمان)
- شهرستان سیرجان (کرمان)
- شهرستان انار (کرمان)
بهترین پسته ایران مربوط به چه استان‌ها و چه شهرهایی است؟
وقتی این سوال به گوش می رسد که بهترین پسته ایران مال کجاست؟ بی شک نام پسته رفسنجان اولین نامی است که به ذهن هر کسی می‌رسد. اما همان‌طور که گفتیم در ایران شهرهای دیگری هم با شهرت فراوان در زمینه پسته مرغوب وجود دارد. در ادامه به معرفی شهرهای تولیدکننده مرغوب‌ترین پسته در ایران می‌پردازیم:
- استان کرمان
- استان خراسان
- استان سمنان
- استان مرکزی
استان کرمان
شهر کرمان و مناطق اطراف آن از جمله مراکز اصلی تولید پسته درجه یک در دنیا هستند و بخش عمده فروش صادراتی نیز مربوط به این مناطق است. در واقع می توان ادعا کرد که بخش بزرگی از پسته معروف ایران در دنیا مربوط به این استان است. در حومه‌ی شهرستان رفسنجان که در استان کرمان واقع شده است، روستاها و باغاتی وجود دارند که در آنها نوع خاصی از این آجیل تولید می‌شود. به‌عنوان‌مثال پسته سفید ایران (احمد آقایی) عمدتاً در منطقه نوق رفسنجان تولید می‌شود. استان کرمان همچنین به قطب کشت پسته فندقی (اوحدی)، یکی از معروف‌ترین انواع این آجیل در ایران، مشهور است.
استان خراسان
بعد از استان کرمان و شهرستان رفسنجان، استان خراسان و منطقه مه ولات را می‌توان به‌عنوان دومین تولیدکننده این آجیل باکیفیت عالی به شمار آورد. روزبه‌روز به کیفیت محصولات تولید شده در این منطقه افزوده می‌شود که یکی از دلایل آن تغییرات شرایط آب‌وهوایی است. رقم درجه یک بادامی را می‌توان به طور عمده از باغات حومه شهر فیض‌آباد تأمین کرد.
استان سمنان
همان‌طور که می‌دانید کشت پسته در استان سمنان و شهر دامغان سابقه‌ای بسیار طولانی دارد. یکی از مناطق تولید بهترین پسته ایران استان سمنان است. زیرا دامغان به دلیل شرایط اقلیمی منطقه موقعیت بسیار مناسبی برای رشد درختان پسته دارد. به همین علت روش‌های شیمیایی بسیار کمی برای نگهداری از این درختان مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله عوامل مهمی که باعث کیفیت بالای پسته دامغان شده است، باید به هرس درختان و تقویت آنها، آبیاری کافی و شرایط آب‌وهوایی مناسب اشاره کرد. انواع پسته دامغان شامل اکبری، عباسعلی، خنجری و شاه‌پسند می‌شود.
استان مرکزی
استان مرکزی رتبه اول میزان برداشت پسته در هکتار را در ایران کسب کرده است و در زمینه میزان برداشت از مناطق دیگر از جمله کرمان و رفسنجان پیشی گرفته است. بیشترین تولید پسته در این استان مربوط به شهرستان زرندیه است به‌طوری‌که هم اکنون پسته زرندیه به یک برند صادراتی تبدیل شده است.
رونق کشت این آجیل در استان مرکزی به حدی است که با گذشت ۲ ماه از شروع فصل برداشت، کشاورزان مزرعه پروین آباد در منطقه خشکرود زرندین همچنان با تلاش فراوان در حال برداشت محصول از مزارع و باغات هستند. مزرعه پروین‌آباد خشکرود زرندیه با وسعتی به اندازه ۱۸۰ هکتار از جمله مهمترین مراکز تولید پسته‌ی مرغوب است. در تولید انواع پسته تولید شده در این مزرعه از سم و کود استفاده نمی‌شود؛ بنابراین به علت کیفیت بالا و ارگانیک بودن بعد از فراوری مستقیماً به اتحادیه اروپا صادر می‌شوند. این مزرعه رکورددار برداشت پسته در ایران است و میزان برداشت آن ۱۳۰۰ کیلوگرم در هر هکتار است. کشت پسته متناسب با شرایط آب‌وهوایی منطقه زرندیه انجام می شود و به علت مقاومت بالا در مقابل شوری خاک و سرمای زمستانی، نیاز آبی کم و درآمدزایی مورد توجه کشاورزان این منطقه قرار گرفته است.
دلایل برتری پسته ایرانی نسبت به رقبای دیگر کشور ها
از مهمترین دلایلی که برای این برتری باید اشاره کنیم طعم و مزه بسیار خوب این محصول است. پسته ایرانی با طعم منحصربه‌فرد خود طرف‌داران خاص خود را در سراسر دنیا دارد. اما این تمام ماجرا نیست. در ادامه دلایل برتری پسته ایران نسبت به سایر رقبا را بررسی می‌کنیم:
- تنوع بالای پسته ایرانی
- طعم و مزه پسته ایرانی
- درصد مغز به کل پسته
- درصد مغز به کل پسته
- تحمل میزان حرارت بالاتر
- بازار رقابتی
تنوع بالای پسته ایرانی
همان‌طور که گفتیم پسته ایرانی تنوع بسیار بالایی دارد. پسته احمدآقایی، کله قوچی، بادامی از معروف‌ترین این پسته‌ها هستند. این تنوع توانایی جذب انواع سلیقه‌ها را دارد.
طعم و مزه پسته ایرانی
بی شک طعم و مزه مهمترین عامل برای انتخاب یک نوع پسته است و پسته ایرانی از این لحاظ در صدر پسته‌های تولید شده در دنیا قرار دارد.
درصد مغز به کل پسته
یکی از فاکتورها برای تعیین کیفیت یک نوع پسته درنظرگرفتن نسبت مغز به کل پسته است. هر چه این نسبت بزرگ‌تر باشد کیفیت پسته بهتر است. پسته ایرانی اغلب نسبت مغز به کل پسته بالایی دارد.
تحمل میزان حرارت بالاتر
برای این که پسته‌ها عطروطعم بهتری پیدا کنند آنها را برشته می‌کنند. پسته ایرانی به دلیل ذخیره چربی بالاتر نسبت به سایر پسته‌ها توانایی تحمل حرارت بالاتری را دارد؛ بنابراین بهتر برشته می شود و تمامی باکتری‌های زنده آن از بین می‌رود. این پسته‌ها تا ۱۸۰ درجه سانتیگراد تحمل حرارت را دارند.
بازار رقابتی
به دلیل مساعد بودن شرایط کاشت پسته در ایران، تعداد زیادی باغدار به کاشت پسته مشغول‌اند. همین امر سبب‌ساز وجود تعداد بالای خریدار و صادرکننده هم شده است. این بازار رقابتی نتیجه‌ای جز افزایش کیفیت ندارد.
سخن پایانی
پسته یکی از محصولات بومی ایران است که به دلیل سازگاری با شرایط آب‌وهوایی کویری و تحمل گرما و سرمای طولانی در مناطق زیادی از ایران قابل کشت است. استان‌های کرمان، خراسان، سمنان و مرکزی مراکز اصلی تولید پسته در کشور هستند. انواع متنوعی از پسته باکیفیت‌های متفاوت در این مناطق کاشته می‌شود. اما به‌جرئت بهترین پسته ایران را می‌توان پسته رفسنجان، دامغان، مه ولات و زرندیه دانست. بخش زیادی از پسته این مناطق به علت کیفیت بالا به کشورهای دیگر نیز صادر می‌شوند.
زربار به عنوان تخصصی ترین مجموعه حوزه آجیل و خشکبار در ایران، در سال1397 با هدف ایجاد یک مجموعه ی تخصصی در حوزه آجیل و خشکبار در استان اصفهان شروع به کار نموده است.